Goryczak żółciowy
© Pavel Parmenov – stock.adobe.com
Goryczak żółciowy (Tylopilus felleus) to gatunek niejadalnego grzyba z rodziny borowikowatych, bardzo podobny do prawdziwka (borowika szlachetnego). Ma bardzo gorzki smak, który czasem jest główną cechą odróżniającą ją od prawdziwka, szczególnie u młodych grzybów. Przyjemnie pachnie.
Występowanie i środowisko PL
Lasy liściaste i iglaste.
Tryb życia i zachowanie
Owocniki pojawiają się od czerwca do października.
Morfologia i anatomia
Kapelusz ma 5-20 cm średnicy. Trzon ma 5-15 cm wysokości.
Kapelusz jasnobrązowy lub ciemnobrązowy, szeroki, mięsisty, matowy z wierzchu, śluzowaty po deszczu.
Rurki i pory są białawe lub różowawe (u starszych owocników), nigdy nie są żółte. Rurki łatwo odrywają się i brązowieją po nacisku. Są zatokowo wycięte.
Miąższ jest białawy, nie zmienia barwy przy nacisku.
Trzon pokrywa siateczkowy wzór, zwykle gruby, brązowo-żółty.
Podobne gatunki
Podobny do borowika szlachetnego.
Porównanie gatunków podobnych
Różne gatunki można ze sobą pomylić, a pomyłka może być tragiczna w skutkach. Dzięki naszej porównywarce łatwiej można stwierdzić jak wygląda dany grzyb w zestawieniu z podobnymi gatunkami, nauczuć się jak rozpoznać właśniwy gatunek i jak odróżnić go od innego. Są tu ujęte tylko wybrane cechy gatunkowe. Zestawienie ma charakter poglądowy. Nic nie zastąpi doświadczenia w zbieraniu grzybów.
Smak: gorzki
Zapach: brak danych
Zdatność: niejadalny
Środowisko: lasy iglaste
lasy liściaste
Kształt: grzyb rurkowy
Tryb życia: grzyb mikoryzowy
Rurki i pory są białawe lub różowawe (u starszych owocników) i nigdy nie są żółte. Rurki brązowieją po nacisku.
Smak: orzechowy
Zapach: brak danych
Zdatność: jadalny
Środowisko: lasy iglaste
lasy liściaste
Kształt: grzyb rurkowy
Tryb życia: grzyb mikoryzowy
Trzon ma barwę białą i brązową. W części górnej widoczna drobna, jasna siateczka.
Smak: brak danych
Zapach: brak danych
Zdatność: jadalny
Środowisko: lasy iglaste
lasy liściaste
Kształt: grzyb rurkowy
Tryb życia: grzyb mikoryzowy
Kapelusz na brązową barwę. Rurki i pory żółtawe, starsze osobniki zielonożółtawe.
Rozmnażanie
Zarodniki różowawe, brązowe, gładkie.
Ochrona i zagrożenia
Brak danych.
Ciekawostki
To grzyb niejadalny lub trujący. Zjedzenie go w większych ilościach powoduje silne zatrucie żołądkowo-jelitowe.
Czasem dla tego gatunku używa się lokalnej nazwy szatan, choć jest to także nazwa stosowana dla borowika szatańskiego.
Pytania
Jak rozpoznać czy grzyb to szatan czy prawdziwek?
Starsze osobniki goryczaka mają różowawą siateczkę od spodu kapelusza. Wątpliwości można się pozbyć wykonując próbę smaku. Goryczak jest bardzo gorzki.
Cechy
lasy iglaste
lasy liściaste
gatunek niejadalny
grzyb mikoryzowy
Zbieranie grzybów wymaga ich dobrej znajomości i dużego doświadczenia w ich zbieraniu. Każdego roku w wyniku złej identyfikacji gatunków grzybów umiera sporo ludzi w Polsce. Nie zbieraj i nie jedz grzybów, których nie znasz lub co do których masz jakiekolwiek wątpliwości. Pamiętaj, że często gatunki jadalne i trujące są do siebie bardzo podobne, szczególnie w przypadku młodych owocników. Często identyfikacja tylko na podstawie zdjęcia może być nieco myląca. Przy identyfikacji gatunku trzeba uwzlędniać wiele czynników, a więc atlas grzybów może jedynie wspierać grzybiarza w identyfikacji gatunku, nie może jednak zastąpić doświadczenia i zdrowego rozsądku. Właściciel strony nie bierze odpowiedzialności za zbieranie i spożywanie grzybów przez użytkowników serwisu.
Kalendarz przyrody
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ◂ | ● | ● | ● | ● | W lasach pojawia się grzyb szatan (goryczak żółciowy). |
Pokrewne gatunki grzybów
- borowik ceglastopory (Boletus luridiformis)
- borowik szatański (Boletus satanas)
- maślak sitarz (Suillus bovinus)
- maślak żółty (Suillus grevillei)
- borowik ponury (Boletus luridus)
- borowik szlachetny (Boletus edulis)
- borowik usiatkowany (Boletus reticulatus)
- podgrzybek brunatny (Xerocomus badius)
- podgrzybek zajączek (Xerocomus subtomentosus)
- borowik żółtopory (Boletus calopus)
- koźlarz babka, kozak (Leccinum scabrum)
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- Pod redakcją Alicji i Jerzego Szweykowskich – Słownik botaniczny, ISBN 83-214-1305-6, Wiedza Powszechna 2003
- Markus Fluck – Atlas grzybów - oznaczanie zbiór użytkowanie, 978-83-7175-858-4, Delta 2015
- Hans E.Laux – Atlas grzybów jadalnych i trujących, ISBN 978-83-7773-304-2, RM 2014
© medianauka.pl, 2021-01-24, GAT-638953